LULE PELLAZGJIKE - Kolec Traboini, poezi,
Pantheon 2012
PORTRETI I POETIT
PËRMES VARGJEVE TË TIJ
VLLASOVA MUSTA
Është kënaqësi të
marrësh njëherazi dy vëllime poetike në duar, e për më tepër, kur këto i ka
shkruar i njëjti autor, që është edhe miku yt.
Jam njohur me Kolecin
para shumë vitesh, gati 40 vjet më parë, kur ai u emërua me punë në Kinostudio
dhe kishte fare pak kohë, që kishte botuar librin e tij të parë me tregime
“Petalet e bajames së hidhur“.
Më vjen mirë, që sot
jam këtu, në promovimin e dy librave të rinj, që vinë pas një vargu të gjatë
botimesh në prozë dhe poezi dhe që çuditërisht mua më kujtuan apo më sollën
pranë freskinë, aromën dhe bukurinë e „Petaleve të bajames së hidhur“ që si një
biskajë përherë e blertë, u prin gjithë atyre që erdhën dhe do të vinë pas...
Para se te them dy
tri mendime rreth krijimeve për të cilat sot jemi mbledhur, në krye të fjalës,
nuk mund të rri pa thënë:
Faleminderit Kolec
Traboini për këta libra të përkorë që na ke sjellë, se jo vetëm janë vlerë për
ty, por si të tillë, na bëjnë dritë për të folur, na lehtësojnë përzgjedhjen e
fjalëve dhe mendimeve si dhe na japin mundësinë të përcjellim urimin më të mirë
në ecurinë tënde krijuese.
Është mjaft
lehtësuese të marrësh fjalën e të diskutosh, kur ke se për çfarë të flasësh e
ku të referohesh. Siç ndodh rëndom në kësi rastesh, nis të lexosh nga njëra
poezi tek tjetra dhe befas ndjen se të kanë marrë me vete, të kanë futur në
magjinë e tyre dhe krahas leximit, ndjen zë, ndjen tingull dhe kaq e plotë të
bëhet kjo tingëllimë, sa të duket sikur nuk ke përpara një poezi, por një
qënieje të gjallë, që të flet, të zgjon, të troket e të merr pas vetes duke të
shpalosur pafundësi ngjyrash, stinësh dhe ditësh njerëzore.
Poezitë e Kolec
Traboinit, përcjellin ngrohtësi, kanë dhimbje, kanë trishtim, kanë brenga apo
mall, po aq sa kanë edhe dritë dhe forcë dashurie. E ndoshta për këtë lexohen
me një frymë, si në një rrëfenjë, ku janë të mpleksur hijshëm të gjithë
elementët që i duhen për t´i dhënë ngjyrë, hapësirë dhe frymë. Përmes poezive
vizatohet me një elegancë të hollë dhe tepër i spikatur, portreti i tij, bota e
tij, ëndrrat e tij dhe gjithçka që përmbart në të tërën poeti Kolec Traboini.
Dhe kësisoj, nga
njëra poezi tek tjetra, është pranë teje jo vetëm poeti, por njëherazi
qytetari-intelektual, që s´mund të jetë indiferent dhe përmes një trishtimi njerëzor,
na pohon: Para pallatit tonë të vogël me tulla të kuqe Ngritën një ndërtesë të
stërmadhe gri Që të kujton dinosaurët E lartë, hijerëndë e të egër. Tani nuk
kam më veç një përçik qiell E një çarçaf të verdhë Varur në ballkon si diell…
Më tej, të shfaqet njeriu me shpirt të ndjeshëm, që preket qoftë dhe nga një
detaj që ndesh në të përditshmen, që ka përjetuar dhe mban të ndrydhur fëmininë
e jetimit, që e ndjen më mirë se kushdo tjetër këtë varfëri shpirti dhe
natyrshëm thotë:
SHTËPIA E FËMIJËS
Mikut tim Ilir Cumani
Një plagë
Një dhimbje
Një dashuri
Që të ndjek pas
gjithë jetën
Për pëllumbat e lagur
në shi
Një strehëz.
Me tjetër forcë, me
tjetër zë e vetëm duke pulsuar të vjen pranë atdhedashësi, ai, që e ka atdheun
tek porta, që e merr me vete kudo që shkon e që malli për të është i përhershëm
e i pandashëm, i plotë dhe i dridhshëm brenda botë së tij. Ky zë gati gati si
në një lëngatë thërret përvajshëm: „ma vodhën atdheun“
Ma vodhën Atdheun kur
ika Ma vodhën Atdheun si të mos ish Erdh koha të ndjehem i huaj Në vendin tim
kur u shfaqa sërish. E vetmja mundësi është të thërras Deri në kupë të qiellit
më zërin prush: Ma vodhën Atdheun! Ma vodhën! Po këtu nuk të dëgjon më askush.
e midis tyre, si një kalorës që veçse trokon e s`di të ndalet, përherë
rrezëllitës e gjithëstinësh, vjen i dashuruari, e kur fjala është për
dashurinë, duket se tek poeti ravijëzohen gjithë ngjyrat e ylberit, fryjnë
gjithë flladet dhe erëmirat, këndojnë e cicërojnë gjithë shpendët e hapësirave
qiellore dhe zemra e tij, është strehëz për të gjitha, është fyell, kambanë, trumbetë
që bie e troket në çdo stinë. Është një e vërtetë e dëshiruar prej kujtdo e për
më tepër e një shpirti artistik siç është poeti, që të jetojë bashkë me
dashurinë, ndaj ai përsërit:
Nëse viktimë quhet
një vajzë
Që unë në kupë kërkoj
ta pi
Ma merrni jetën pa
mëshirë
Se sa të rroj pa
dashuri.
Ose në një tjetër
poezi, ai thotë:
Nuk e di, nuk e di
pse dashuria më
shfaqet
si Dielli
që del e më ngroh
bash atë çast
kur shpatullat i kam
më të ngrira.
Kolec Traboini është
poeti dhe shkrimtari në kërkim të një motivi të ri, përherë i prekshëm dhe i
ndjeshëm, përherë i freskët dhe me ngjyrë e kështu do ta kemi pafundësisht, se
ai ka tharmin e krijimit, të pjekjes e të lindjes, të mrekullisë që sjell
krijimi që buron nga shpirti, i lirë, i pastër dhe tingullshumë.
Tiranë 3 prill 2014 f. 19.
